Trên những con đường gập ghềnh đất đá dẫn lên bản làng cheo leo giữa đại ngàn Trường Sơn, có một người thầy vẫn lặng lẽ mang con chữ đến với học trò vùng cao. Thầy giáo Cao Văn Chương – một đảng viên trẻ, một người gieo chữ tận tụy – đã dành hơn 5 năm gắn bó với xã Trọng Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình, với mong ước duy nhất: giúp những đứa trẻ nơi biên giới Việt - Lào, đặc biệt là con em đồng bào Chứt, Bru - Vân Kiều biết đọc, biết viết, biết ước mơ về một tương lai tốt đẹp hơn.

Khi yêu thương vượt qua mọi rào cản

Sinh ra tại xã Yên Hóa, huyện Minh Hóa, thầy Chương từ nhỏ đã quen với những khó khăn của trẻ em miền núi. Nhưng mãi đến khi chính bản thân đặt chân lên xã biên giới Trọng Hóa, thầy mới thật sự thấu hiểu được sự thiếu thốn và thiệt thòi của những đứa trẻ nơi đây.

Thầy giáo Cao Văn Chương và các em học sinh trong một tiết học.

Năm 2019, sau khi tốt nghiệp ngành Giáo dục Mầm non tại Trường Đại học Quảng Bình với tấm bằng loại giỏi, thầy Chương không chọn những nơi có điều kiện thuận lợi để công tác mà tình nguyện lên vùng biên giới xa xôi này. Đó không chỉ là một lựa chọn nghề nghiệp mà còn là quyết định xuất phát từ trách nhiệm của một người thầy, một đảng viên trẻ với lý tưởng cống hiến.

Điểm trường lẻ bản Lòm, nơi thầy Chương nhận công tác đầu tiên, nằm cách trung tâm huyện gần 90km. Đường lên bản gập ghềnh, mùa mưa nước lũ chia cắt, mùa nắng đất đá khô cằn. Những ngày đầu đứng lớp, thầy gặp không ít khó khăn khi hầu hết học trò đều là con em đồng bào Chứt, Bru - Vân Kiều chưa biết tiếng Kinh, rụt rè và e sợ trước người lạ.

“Lúc mới vào lớp, các con chỉ im lặng nhìn tôi, không dám nói gì. Tôi giảng bài, các con cũng chỉ cúi đầu. Nhưng tôi không nản, tôi bắt đầu bằng những bài hát, những trò chơi, rồi dần dần các con mới chịu mở lòng. Giây phút đầu tiên nghe các em gọi ‘Thầy Chương’, tôi xúc động lắm, đó là dấu hiệu cho thấy mình đã thật sự bước vào thế giới của các em”- thầy Chương bộc bạch.

Những học trò đầu tiên của thầy phần lớn sinh ra trong những căn nhà vách nứa đơn sơ, chưa một lần được cầm quyển sách, chưa từng nghe kể chuyện cổ tích. Để giúp các em làm quen với chữ nghĩa, thầy phải nghĩ ra đủ cách, từ vẽ tranh, làm đồ chơi, đến tập cho các em nói tiếng phổ thông từng chút một.

Câu chuyện về cậu bé Hồ Xuân Giáo - phép màu của con chữ

Trong suốt hơn 5 năm gắn bó với vùng cao, có rất nhiều học sinh đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng thầy Chương. Nhưng có lẽ, câu chuyện về cậu bé Hồ Xuân Giáo, một em nhỏ người Bru - Vân Kiều ở bản Ra Mai, là điều khiến thầy nhớ nhất.

Trong suốt hơn 5 năm gắn bó với vùng cao, câu chuyện về cậu bé Hồ Xuân Giáo là điều khiến thầy Cao Văn Chương nhớ nhất.

Hồ Xuân Giáo sinh ra trong một gia đình nghèo, mẹ mất sớm, em ở với bố. Cha em đi làm rẫy từ sáng đến tối, nên suốt những năm đầu đời, cậu bé chỉ quanh quẩn bên góc nhà, không ai dạy dỗ. Khi 5 tuổi, đáng lẽ phải được đến trường, nhưng Xuân Giáo vẫn chưa biết nói, chưa từng biết đến khái niệm “đi học”. Mỗi lần thầy Chương đến nhà vận động, Xuân Giáo lại trốn sau cánh cửa, đôi mắt đượm buồn.

Thầy Chương đã không bỏ cuộc. Hằng ngày, thầy tranh thủ sau giờ dạy đến nhà Xuân Giáo, mang theo những tờ giấy, cây bút màu, tập cho em vẽ, rồi dạy em những câu hát đầu tiên. Từ một cậu bé rụt rè, Xuân Giáo bắt đầu quen dần với sự xuất hiện của thầy. Cho đến một ngày, em bẽn lẽn nói: “Thầy ơi, con muốn đến trường”. Câu nói ấy là cả một bước ngoặt lớn. Từ ngày đến trường, Xuân Giáo trở thành một cậu bé hoàn toàn khác: nhanh nhẹn hơn, hoạt bát hơn, không còn trốn sau mẹ mỗi khi thấy người lạ. Nhìn em say sưa viết từng nét chữ đầu tiên, thầy Chương biết rằng, dù còn nhiều khó khăn phía trước, nhưng ánh sáng tri thức đã thực sự chạm đến trái tim cậu học sinh nhỏ bé ấy.

Sự ghi nhận từ ngành Giáo dục và bà con dân bản

Bà Cao Thị Trang, Phó Hiệu trưởng Trường Mầm non số 2 Trọng Hóa nhận xét: “Ban đầu, ai cũng nghĩ rằng giáo viên Mầm non chỉ có thể là nữ. Nhưng thầy Chương đã chứng minh điều ngược lại. Thầy không chỉ dạy giỏi mà còn hết lòng yêu thương học trò, là người truyền cảm hứng cho các giáo viên trong trường”.

Không chỉ đồng nghiệp, lãnh đạo ngành Giáo dục huyện Minh Hóa cũng dành nhiều lời khen ngợi cho thầy Chương. Bà Trần Thị Thanh Nhàn, Phó Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Minh Hóa cho biết: “Thầy Chương là một trong những giáo viên trẻ tận tụy, giàu nhiệt huyết của huyện Minh Hóa. Là một đảng viên, thầy luôn gương mẫu, đi đầu trong mọi phong trào, không ngại khó khăn để mang con chữ đến với học trò vùng cao. Những nỗ lực của thầy thực sự đáng ghi nhận”.

Không quản ngày nắng hay ngày mưa, thầy Chương cùng các đồng nghiệp đến từng nhà để tuyên truyền về lợi ích của việc học, giúp bà con hiểu rằng giáo dục sẽ mang đến tương lai tươi sáng hơn cho con em họ. Ông Hồ Kinh, Trưởng bản Ra Mai chia sẻ: “Nhờ có thầy Chương mà trẻ con trong bản chịu đến lớp, chịu học chữ. Không chỉ dạy học, thầy còn khuyên bà con biết giữ vệ sinh môi trường, bỏ bớt hủ tục lạc hậu, chăm chỉ tăng gia sản xuất, nâng cao chất lượng cuộc sống. Bà con ai cũng quý thầy”.

“Từ tấm gương của thầy giáo Cao Văn Chương, ngành Giáo dục Minh Hóa đã rất quan tâm đến công tác đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên trẻ, đảng viên trẻ, lựa chọn những giáo viên trẻ có năng lực chuyên môn vững vàng, đặc biệt là những giáo viên công tác tại vùng biên giới, dân tộc thiểu số để đưa họ vào quy hoạch” - Bà Trần Thị Thanh Nhàn, Phó Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Minh Hóa cho biết thêm.

Người thầy thắp sáng tương lai

Hơn 5 năm qua, trên vùng biên giới xa xôi này, thầy giáo Cao Văn Chương vẫn lặng lẽ bám trường, bám lớp, cõng con chữ lên non cao với một niềm tin mãnh liệt: giáo dục sẽ là ánh sáng giúp những đứa trẻ nơi đây có một tương lai tốt đẹp hơn.

Nhưng đằng sau những bước chân trên hành trình gieo chữ, phía sau những đêm dài soạn giáo án dưới ánh đèn dầu, sau những ngày tháng lặn lội vận động học sinh đến lớp, là một người phụ nữ luôn lặng thầm làm điểm tựa cho thầy. Vợ thầy, chị Cao Thị Thanh Thanh, không chỉ là người giữ lửa trong gia đình, mà còn là hậu phương vững chắc, giúp thầy yên tâm công tác, toàn tâm, toàn ý với sự nghiệp giáo dục vùng cao. Chị Thanh chia sẻ: “Từ khi xác định chồng làm công việc dạy trẻ Mầm non - là con em của đồng bào dân tộc thiểu số - thì với tôi, là một người vợ, tôi luôn cố gắng chăm lo gia đình, chăm sóc mẹ chồng và chăm lo con cái học hành đầy đủ để chồng hoàn thành nhiệm vụ khi công tác xa. Tôi hiểu rằng, nếu không có một người luôn ở phía sau vững vàng, anh ấy sẽ khó có thể toàn tâm, toàn ý cho các em nhỏ nơi vùng cao biên giới”.

Nếu thầy Chương là người thắp lên những ánh sáng tri thức cho trẻ em Bru - Vân Kiều ở Trọng Hóa, thì chị Thanh chính là người giữ lửa cho mái ấm gia đình nhỏ bé của thầy, để thầy có thể vững bước trên hành trình gieo chữ. Nhờ có chị, những đứa trẻ vùng cao nơi đây mới có thêm một người thầy tận tụy, một người cha thứ hai luôn kiên trì đồng hành cùng các em trên con đường đi tìm con chữ.

Ở nơi núi rừng Trường Sơn hùng vĩ, những con chữ vẫn đang nảy mầm trong từng đôi mắt trẻ thơ, từng trang sách cũ. Và người thầy ấy - thầy giáo Cao Văn Chương - vẫn lặng lẽ miệt mài, gieo những hạt giống tri thức, ươm mầm cho một ngày mai tươi sáng hơn.