Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội vừa ra quyết định ngày 3/1/2024 sẽ mở phiên tòa xét xử sơ thẩm hai cựu Bộ trưởng và 36 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Công ty Cổ phần công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á), Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ cùng các đơn vị liên quan. Dự kiến, phiên tòa diễn ra trong 20 ngày.

Hội đồng xét xử gồm 5 người, gồm 2 thẩm phán, 3 hội thẩm nhân dân. Thẩm phán Trần Nam Hà làm Chủ tọa. Ba Kiểm sát viên của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao (biệt phái về Viện Kiểm sát Nhân dân thành phố Hà Nội) và hai Kiểm sát viên Viện Kiểm sát Nhân dân thành phố Hà Nội được phân công thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử.

Hiện có hơn 70 luật sư bào chữa đăng ký tham gia phiên tòa; trong đó, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long có 4 luật sư bào chữa; cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh có một luật sư bào chữa.

Để chuẩn bị cho phiên tòa này, Tòa còn triệu tập nhiều tổ chức, cá nhân có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan tới phiên tòa. Tất cả các bị can, bị cáo, bị án ở các tỉnh, thành phố trên cả nước có liên quan đến hành vi phạm tội của bị cáo Phan Quốc Việt (Chủ tịch Hội đồng quản trị, kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) và kit test Việt Á đều bị triệu tập đến tòa.

Trong vụ án này, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long bị đưa ra xét xử về “Nhận hối lộ.” Bị cáo Phan Quốc Việt bị Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao truy tố hai tội danh “Đưa hối lộ” và “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.”

Cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh và cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Công Tạc bị truy tố cùng tội danh “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.”

34 bị cáo còn lại bị truy tố về các tội: “Vi phạm quy định về quản lý tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí,” “Đưa hối lộ,” “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng,” “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và “Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi.”

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, khi dịch COVID-19 bùng phát, Chính phủ cùng Bộ Khoa học và Công nghệ giao các đơn vị khoa học chủ động nghiên cứu chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch.

Với mục đích để Công ty Việt Á được tham gia thực hiện đề tài nghiên cứu kit test xét nghiệm, sau đó chiếm đoạt, biến test thành sản phẩm của công ty để sản xuất, tiêu thụ, Phan Quốc Việt đã thông đồng với Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ) để Việt Á được Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt tham gia, phối hợp Học viện Quân y thực hiện đề tài.

Sau đó, Phan Quốc Việt đề nghị Nguyễn Văn Trịnh (cựu cán bộ Văn phòng Chính phủ), Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế)... can thiệp, tác động, chỉ đạo để Công ty Việt Á được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành tạm thời, đăng ký lưu hành chính thức kit test xét nghiệm COVID-19.

Khi Việt Á sản xuất thương mại, bán 200.000 kit test xét nghiệm cho Bộ Y tế, Việt đã nâng khống cơ cấu đơn giá nhưng vẫn được Bộ Y tế hiệp thương, xác định giá 470.000 đồng/kit test không có căn cứ.

Cáo trạng nêu rõ, trong quá trình thực hiện hành vi vi phạm, Phan Quốc Việt đã đưa hối lộ Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế) 2,25 triệu USD; Nguyễn Huỳnh (Thư ký của bị cáo Nguyễn Thanh Long) 4 tỷ đồng; Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế Bộ Y tế) 300.000 USD; Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ) 350.000 USD; Nguyễn Nam Liên (cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế) 100.000 USD.

Ngoài ra, bị cáo Phan Quốc Việt còn chi tiền "cảm ơn" cho bị cáo Nguyễn Văn Trịnh (cựu cán bộ Văn phòng Chính phủ) 200.000 USD và chi cho cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh 200.000 USD./.